Door: Frans Huijts (bariton) en Jan Willem Nelleke (piano)
Datum: 1 juni 2018
Aanvangstijd: 18:30 uur
Toegangsprijs: 40 euro (inclusief maaltijd)
Dichterliebe is waarschijnlijk Schumanns beroemdste en geniaalste liedcyclus. In geen andere van zijn cycli zijn zangstem en piano zo aan elkaar gewaagd. Hij weet elk gedicht in een geheel eigen, muzikaal karakter te vangen en creëert zodoende een enorme diversiteit binnen de samenhang van een liedcyclus. Overigens, een cyclus door Schumann gecreëerd, niet door Heine. Uit de poëzie van diens Lyrisches Intermezzo koos Schumann vrijelijk de gedichten die het beste pasten in het poëtische concept dat hij voor ogen had, waarin de liefde die een dichter voelt
voor zijn geliefde afglijdt van het hoogste geluk naar de bitterste teleurstelling. Dit is niet Heines opzet; bij hem wordt in de proloog al duidelijk gemaakt dat alles slechts een droom is.
Dit is zeker geen kritiek op Schumann, integendeel, zijn visie is zo sterk geweest dat het moeilijk is de individuele Heinegedichten buiten deze context te zien. En toch willen we dat in dit concert proberen. We hebben muziek gezocht bij dezelfde gedichten als die Schumann gebruikt heeft, maar zonder Schumanns dramatische opzet te volgen. Het gaat dus per se niet om een liedcyclus over de liefde van de dichter, maar om een verzameling liederen gecomponeerd uit liefde voor de dichter Heine. We hebben daarbij geprobeerd de keuze van componisten zo gevarieerd mogelijk te houden.
In theorie zou dat tegenwoordig vrij eenvoudig moeten zijn. Op het internet zijn hele lijsten te vinden; van 10 versies voor Die alten, bösen Lieder tot 159 voor Ich hab’ im Traum geweinet en die zijn zeker niet compleet. Het probleem begint pas als je de muziek werkelijk gaat bekijken: veel composities zijn verloren gegaan – er is alleen een referentie dat het ooit bestaan heeft – nooit uitgegeven, niet meer verkrijgbaar of er rust copyright op. Of het blijken ensemblewerken te zijn, onderdelen van symfonieën, etc. En niet te vergeten de liederen die gewoon saai,
onpraktisch, amateuristisch of ronduit slecht zijn. Bij elkaar heeft het toch enige jaren geduurd voor wijzelf tevreden waren met onze selectie. We hopen dat deze, veelal onbekende composities, een ander licht op Heines gedichten kunnen doen schijnen.